Patent Genel Bilgisi
Patent, gerçekleştirilen buluşlara yönelik olarak, ilgili buluşu gerçekleştiren kişiye belirli bir süre sağlanan münhasır haktır. Patent tanımının ne olduğunu iyi anlayabilmek için, buluş tanımının ne olduğunu izah etmek gereklidir. Buluş tanımı, kısaca herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözüm veya teknik yöntem olarak tanımlanır. Buluşlar, tarımda dahil olmak üzere, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir ve uygulanabilir nitelikte herhangi bir soruna getirilmiş olan teknik çözümler olmalıdır. Dolayısı ile patent nedir sorusunun bir başka cevabı ise, herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözümün veya teknik yöntemin, teknik çözümü bulan kişi için belirli bir süre korunmasıdır diye verilebilir.
Patent alınması için resmi kuruluş olan Türk Patent Enstitüsü nezdinde bir patent başvurusunun dosyalanması gerekmektedir. Bir patent başvurusunun, patent verilebilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığına, patent başvurusunun yapıldığı resmi kuruluş tarafından (Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü) yapılan patent araştırması ve patent incelemesinin ardından karar verilmektedir.
Buluşu gerçekleştiren kişiye, patent başvurusu yaptıktan sonra, eğer patent başvurusu, patent verilebilirlik kriterlerini karşılıyor ise, patent belgesi (veya patent tescil belgesi) verilmektedir. Patent tescil belgesi, belge sahibine 20 yıllık münhasır hak tanımaktadır. Bu münhasır hak, patent belgesi sahibinin izni olmaksızın 3. kişilerin söz konusu buluşu herhangi bir ticari faaliyette bulundurmalarını engelleme hakkı vermektedir.
Patent kavramı, şirketlerimiz için yeni yeni önem kazanmaktadır. Patent kavramına uzak olan bir çok şirket, artık patent konusuna daha yakın ilgi göstermektedir ve patent konusunda çalışanlarının bilgilenmesi için çalışmalar başlatmaktadır.
Patent Araştırma
Patent başvurusu, gerçekleştirilen bir buluşun korunması amacıyla Türk Patent Enstitüsü nezdinde patent başvurusunun dosyalanması işlemidir.
Patent başvurusu yapılmadan önce, ulusal ve uluslar arası patent veritabanlarında bir patent araştırması veya patent sorgulaması (veya patent tescil sorgulaması) yapılmalıdır. Bu patent sorgulama neticesinde patent başvurusu yapılıp yapılmaması yönünde karar verilmelidir. Patent araştırmasını Türk Patent Enstitüsü’nün web sayfası olan www.tpe.gov.tr adresinden veya Avrupa Patent Ofisi’nin veritabanını olan http://ep.espacenet.com/ adresinden gerçekleştirebilirsiniz. Ancak patent araştırması, uzmanlık isteyen bir konu olduğundan, bu patent araştırmasının profesyonel bir patent mühendisi tarafından yapılması önerilmektedir.
Patent başvurusu yapılmadan önce, patent başvuru dokümanlarının (tarifname, istemler ve teknik çizimler) iyi bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Patent başvuru dokümanlarının hazırlanması uzmanlık isteyen bir iştir. Kullanılacak her kelimenin başvurunun koruma kapsamını önemli ölçüde etkileyeceğini göz önüne alarak bu konuda profesyonel bir patent vekilinden (tercihen mühendis kökenli bir patent uzmanından) yardım alınması çok önemlidir.
Patent Başvuru Süreci
Bir patent başvurusunun, patent verilebilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığına, patent başvurusunun yapıldığı resmi kuruluş tarafından (Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü) yapılan patent araştırması ve patent incelemesinin ardından karar verilmektedir.
Patent araştırması, patent başvurusuna konu olan buluş için resmi kuruluşlar tarafından yapılan bir araştırmadır. Patent başvuru sahibi, patent başvurusunu gerçekleştirdiği tarihten itibaren 15 ay içinde patent araştırma talebinde bulunmalıdır. Bu patent araştırması neticesinde, buluş konusu ile ilgili tekniğin bilinen durumunda yer alan en yakın dokümanlar belirlenir ve bir patent araştırma raporu (Patent Search Report) hazırlanır. Patent araştırma raporu, patent başvurusunun patent verilebilirlik kriterlerini ne derece karşılayıp karşılamadığı konusuna ışık tutar. Türkiye’ye özgü olarak, patent araştırma raporu sonrasında, patent başvuru sahibine incelemeli patent sistemi veya incelemesiz patent sistemi olarak iki sistemden birini seçmesi hakkı tanınır.
Patent araştırması sonucunda gelen patent araştırma raporu sonrasında, başvuru sahibi isterse patent incelemesi talebinde bulunmaz ve incelmesiz patent sistemini tercih edebilir. Bu durumda, patent başvuru sahibine 7 yıllık bir koruma sağlayan bir incelemesiz patent belgesi verilmektedir. İncelemesiz Patent Tescil Belgesi sahibi, 7 yıllık süre dolmadan isterse patent inceleme talebinde bulunarak incelemesiz patentini incelemeli patente çevirebilir.
Patent incelemesi, patent başvurusuna konu olan buluş için resmi kuruluşlar tarafından yapılan bir incelemedir. Patent başvuru sahibi, patent araştırma raporu alındıktan sonra patent inceleme talebinde bulunmalıdır. Patent incelemesi, patent başvurusuna konu olan buluş ile patent araştırma raporunda belirtilen en yakın patent dokümanlarının karşılaştırılmasıdır. Bu patent inceleme raporu (patent examination report) neticesinde incelemeli patent belgesi verilip verilmeyeceğine karar verilmektedir. İncelemeli Patent Tescil Belgesi, patent başvuru sahibine 20 yıllık bir koruma sağlamaktadır. |
